VAI TRÒ CỦA CÂY XANH TRONG BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI

VAI TRÒ CỦA CÂY XANH TRONG BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI**

Kể từ khi sự sống xuất hiện trên Trái Đất, cây xanh là những sinh vật đầu tiên đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành bầu khí quyển giàu oxy – nền tảng của sự sống. Từ oxy, thức ăn, chỗ ở cho đến thảo dược, công cụ và hàng hóa, cây xanh luôn đồng hành cùng sự phát triển của nhân loại.

Ngày nay, trong bối cảnh:

Biến đổi khí hậu toàn cầu,
Ô nhiễm môi trường gia tăng,
Hệ sinh thái suy thoái,
Đời sống con người ngày càng phụ thuộc vào các hệ thống kỹ thuật nhân tạo,

thì cây xanh lại trở thành “vũ khí tự nhiên” quan trọng nhất để bảo vệ môi trường và duy trì cuộc sống khỏe mạnh – bền vững.

Bài nghiên cứu này phân tích vai trò của cây xanh ở cả hai góc độ: bảo vệ môi trường và đối với đời sống con người, nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện, sâu sắc để phục vụ công tác quản lý tài nguyên, quy hoạch đô thị – nông thôn và phát triển bền vững.

II. VAI TRÒ CỦA CÂY XANH TRONG VIỆC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

1. Cây xanh tạo ra oxy và duy trì cân bằng khí quyển

Nhờ quá trình quang hợp, cây xanh:

Hấp thu CO₂
Nhả O₂

Một hecta rừng có thể cung cấp lượng oxy đủ cho 2.000 – 3.000 người/năm, đồng thời hấp thụ 6 – 8 tấn CO₂.

Điều này làm giảm khí nhà kính và góp phần chống biến đổi khí hậu.

2. Cây xanh điều hòa khí hậu và giảm nhiệt độ đô thị

Cây xanh:

Hấp thu bức xạ mặt trời
Tạo bóng mát
Làm mát không khí bằng quá trình thoát hơi nước
Giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị (Urban Heat Island)

Một cây trưởng thành có thể làm mát tương đương 10 điều hòa công suất nhỏ.

Đây là lý do vì sao thành phố nhiều cây xanh luôn mát hơn 3–7°C so với khu vực bê tông hóa.

3. Cây xanh hấp thụ và lọc chất ô nhiễm không khí

Nhiều loài cây có khả năng hấp thụ:

Bụi PM2.5, PM10
SO₂, NO₂
CO, CO₂
VOCs
Kim loại nặng trong không khí

Rễ – thân – lá của cây trở thành hệ thống lọc tự nhiên khổng lồ, góp phần giảm bệnh hô hấp, tim mạch và ung thư.

4. Cây xanh bảo vệ đất – chống xói mòn – chống sa mạc hóa

Hệ rễ của cây:

Giữ cấu trúc đất
Ngăn trôi đất khi mưa lớn
Hạn chế sạt lở ở sườn đồi
Ngăn gió mạnh gây xói mòn

Nhờ đó, cây xanh là ranh chắn tự nhiên chống sa mạc hóa.

Rừng phòng hộ đầu nguồn giúp giảm nguy cơ lũ quét và giảm thiểu thiệt hại thiên tai.

5. Cây xanh duy trì cân bằng nước và bảo vệ nguồn nước ngầm

Hệ sinh thái cây xanh:

Giúp nước mưa thấm sâu xuống đất
Hạn chế dòng chảy mặt gây lũ
Lọc nước tự nhiên
Tăng trữ nước ngầm
Giữ độ ẩm không khí và đất

Khu rừng có thể giữ lượng nước gấp 30 lần so với đồi trọc, đóng vai trò “bình chứa nước tự nhiên”.

6. Cây xanh hút – lọc độc tố trong đất và nước

Nhiều loài cây như:

Vetiver
Dương xỉ
Trúc đào
Dừa nước
Bèo Nhật
Dương liễu

có khả năng hấp thu kim loại nặng và chất độc, giúp:

Phục hồi đất ô nhiễm
Tái tạo môi trường thủy sinh
Bảo vệ hệ sinh thái ven sông – ven biển

Đây gọi là công nghệ phytoremediation – xử lý môi trường bằng thực vật.

7. Cây xanh tăng đa dạng sinh học – bảo vệ hệ sinh thái

Cây xanh là nơi cư trú:

Chim
Ong
Côn trùng
Thú nhỏ
Vi sinh vật

Không có cây → Không có nơi trú ẩn → Hệ sinh thái sụp đổ.

Các rừng nguyên sinh là nơi tập trung tới 80% loài động vật, thực vật quý hiếm.

8. Cây xanh góp phần giảm tiếng ồn

Vành đai cây xanh dày 50–100 m có thể giảm:

8–12 dB tiếng ồn giao thông
15–20 dB tiếng ồn công nghiệp

Đây là giải pháp tự nhiên hiệu quả để cải thiện môi trường đô thị.

III. VAI TRÒ CỦA CÂY XANH ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI

1. Cung cấp thực phẩm – nguồn sống cơ bản

Cây mang lại:

Trái cây
Rau củ
Ngũ cốc
Hạt – dầu
Gia vị

Khoảng 60% thực phẩm mà con người tiêu thụ có nguồn gốc từ thực vật.

2. Cây xanh cung cấp thuốc và dược liệu

Hơn 80% thuốc hiện đại có nguồn gốc trực tiếp hoặc gián tiếp từ thực vật.

Các loại thảo dược như:

Sâm, nghệ, gừng, tía tô
Quế, hồi, đinh lăng
Tràm, bạc hà

đều là “kho thuốc tự nhiên” vô giá.

3. Cây xanh cung cấp vật liệu xây dựng và hàng hóa

Gỗ
Tre – trúc
Nhựa cây
Sợi thực vật
Giấy – bột giấy

Từ nhà cửa đến giấy viết đều dựa vào hệ thực vật.

4. Cây xanh nâng cao sức khỏe tinh thần – giảm stress

Các nghiên cứu khoa học cho thấy:

Người sống gần cây xanh ít bị stress hơn 20–30%
Tâm trí trở nên thư giãn hơn khi nhìn thấy màu xanh
Tản bộ dưới tán cây giúp giảm nhịp tim, giảm lo âu
Văn phòng có cây xanh giúp tăng năng suất 15%

Thiên nhiên là liều thuốc tinh thần hiệu quả nhất.

5. Cây xanh làm đẹp cảnh quan – tăng giá trị kinh tế

Nhà gần công viên có giá cao hơn 10–20%
Khu đô thị xanh thu hút người dân hơn
Du lịch sinh thái rừng ngày càng tăng mạnh

Cây xanh góp phần tạo thương hiệu đô thị.

6. Cây xanh đem lại may mắn – ý nghĩa văn hóa – phong thủy

Từ xa xưa, con người đã trồng:

Tre – trúc: biểu tượng may mắn
Sen – huệ: thanh cao – tinh khiết
Cây cau – đa – đề: gắn với làng quê
Cây đào – mai: biểu tượng năm mới

Cây không chỉ mang giá trị sinh học mà còn giá trị tinh thần.

7. Cây xanh bảo vệ sức khỏe con người

Cây xanh giúp:

Giảm bệnh tim, phổi
Giảm bệnh hô hấp
Tăng miễn dịch
Giảm ô nhiễm
Giảm nhiệt độ cơ thể

Người sống gần cây xanh sống thọ hơn từ 2–5 năm.

8. Cây xanh đóng vai trò giáo dục thế hệ trẻ

Dạy trẻ yêu thiên nhiên
Tạo sân chơi ngoài trời
Nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường
Tạo thói quen sống bền vững

Cây xanh là “người thầy không lời” của con người.

IV. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÂY XANH BỀN VỮNG

Trồng rừng ngập mặn – rừng đầu nguồn
Tạo hành lang cây xanh trong đô thị
Bảo vệ rừng tự nhiên, chống phá rừng
Khuyến khích trồng cây ở trường – cơ quan – nhà ở
Phát triển tiểu cảnh xanh trong nhà
Ưu tiên cây bản địa, chống xâm lấn sinh học
Áp dụng công nghệ GIS – drone quản lý cây xanh
Chăm sóc cây theo chu kỳ – tránh bỏ hoang
Tái chế lá – gỗ vụn thành phân hữu cơ
Kết hợp cây xanh trong thiết kế kiến trúc sinh thái

Cây xanh không chỉ là vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là trụ cột của hệ sinh thái toàn cầu. Vai trò của cây xanh bao trùm mọi khía cạnh:

Bảo vệ môi trường
Bảo vệ khí hậu
Bảo vệ hệ sinh thái
Cung cấp thực phẩm – dược liệu – vật liệu
Nuôi dưỡng sức khỏe – tinh thần – văn hóa

Trong thời đại hiện nay, khi ô nhiễm và biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, vai trò của cây xanh trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Việc bảo vệ, trồng mới, chăm sóc và tôn trọng cây xanh chính là hành động thiết thực nhất để bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta và thế hệ mai sau.

Vai trò của cây xanh đối với đời sống con người

Kể từ khi bắt đầu, cây cối đã cung cấp cho chúng ta hai thứ cần thiết cho sự sống, thức ăn và oxy. Khi chúng ta phát triển, họ cung cấp thêm các nhu yếu phẩm như chỗ ở, thuốc men và dụng cụ. Ngày nay, giá trị của chúng tiếp tục tăng lên và nhiều lợi ích của cây xanh đang được khám phá khi vai trò của chúng ngày càng mở rộng nhằm thỏa mãn các nhu cầu do lối sống hiện đại của chúng ta tạo ra.

Giá trị cộng đồng & xã hội

Cây xanh đối với con người là một rất phần quan trọng. Đường phố, công viên, sân chơi và sân sau của chúng tôi được rợp bóng cây xanh, tạo ra một môi trường yên bình và thẩm mỹ. Cây xanh làm tăng chất lượng cuộc sống của chúng ta bằng cách đưa các yếu tố tự nhiên và môi trường sống của động vật hoang dã vào môi trường đô thị. Chúng tôi tụ tập dưới bóng râm mát mà họ cung cấp trong các hoạt động ngoài trời với gia đình và bạn bè. Nhiều khu phố cũng là nơi sinh sống của những cây cổ thụ được coi là địa danh lịch sử và là nguồn tự hào lớn của thị trấn. Sử dụng cây xanh trong các thành phố để làm lệch hướng ánh sáng mặt trời làm giảm hiệu ứng đảo nhiệt do vỉa hè và các tòa nhà thương mại gây ra.

Giá trị sinh thái & môi trường

Cây cối đóng góp vào môi trường của chúng bằng cách cung cấp oxy, cải thiện chất lượng không khí, cải thiện khí hậu, bảo tồn nước, bảo tồn đất và hỗ trợ động vật hoang dã. Trong quá trình quang hợp, cây cối hấp thụ khí cacbonic và tạo ra khí ôxy mà chúng ta thở. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, “Một mẫu rừng hấp thụ sáu tấn carbon dioxide và thải ra bốn tấn oxy. Điều này đủ để đáp ứng nhu cầu hàng năm của 18 người. ” Cây cối, bụi rậm và cỏ cũng lọc không khí bằng cách loại bỏ bụi và hấp thụ các chất ô nhiễm khác như carbon monoxide, sulfur dioxide và nitrogen dioxide. Sau khi cây cối ngăn chặn các hạt không lành mạnh, mưa sẽ rửa sạch chúng xuống đất.

Cây xanh điều hòa không khí và kiểm soát khí hậu bằng cách điều chỉnh tác động của nắng, mưa và gió. Lá hấp thụ và lọc năng lượng bức xạ của mặt trời, giữ cho mọi thứ mát mẻ vào mùa hè. Cây cối cũng giữ ấm bằng cách cung cấp một tấm chắn khỏi gió khắc nghiệt. Ngoài việc ảnh hưởng đến tốc độ và hướng gió, chúng còn che chắn chúng ta khỏi mưa, mưa đá và mưa đá. Cây cối cũng làm giảm nhiệt độ không khí và giảm cường độ nhiệt của hiệu ứng nhà kính bằng cách duy trì mức độ thấp của carbon dioxide.

Cả trên và dưới mặt đất, cây cối đều rất cần thiết cho hệ sinh thái mà chúng cư trú. Rễ vươn xa giữ đất tại chỗ và chống xói mòn. Cây cối hấp thụ và lưu trữ nước mưa, làm giảm dòng chảy và lắng đọng trầm tích sau bão. Điều này giúp nguồn nước ngầm được nạp lại, ngăn chặn việc vận chuyển hóa chất vào các dòng suối và ngăn lũ lụt. Những chiếc lá rụng tạo thành phân hữu cơ tuyệt vời làm giàu đất.

Nhiều loài động vật, bao gồm voi, gấu túi và hươu cao cổ ăn lá cây để nuôi dưỡng. Hoa bị khỉ ăn, và mật hoa là món khoái khẩu của chim, dơi và nhiều loại côn trùng. Động vật cũng ăn nhiều trái cây mà chúng ta thưởng thức, quá trình này giúp phân tán hạt ra một khoảng cách xa. Tất nhiên, hàng trăm sinh vật sống gọi cây là nhà của chúng. Những cành lá phủ kín khiến nhiều loài động vật, chẳng hạn như chim và sóc, tránh xa tầm với của những kẻ săn mồi.

Giá trị cá nhân & tinh thần

Lý do chính mà chúng tôi thích cây là vì chúng vừa đẹp và hùng vĩ. Không có hai cái nào giống nhau. Các loài khác nhau hiển thị vô số hình dạng, hình thức, kết cấu và màu sắc rực rỡ. Ngay cả những cây riêng lẻ cũng thay đổi diện mạo của chúng trong suốt cả năm khi các mùa thay đổi. Sức mạnh, tuổi thọ cao và tầm vóc vương giả của cây mang lại cho chúng một chất lượng giống như một tượng đài. Hầu hết chúng ta phản ứng với sự hiện diện của cây xanh bằng một cảm giác dễ chịu, thư thái, thoải mái. Trên thực tế, nhiều người trồng cây như một kỷ vật sống của những sự kiện thay đổi cuộc đời.

Cây xanh giúp ghi lại lịch sử của gia đình bạn khi chúng lớn lên và phát triển cùng với bạn và con bạn. Chúng ta thường tạo ra mối liên hệ tình cảm với những cây chúng ta trồng hoặc trở nên gắn bó với những cây chúng ta nhìn thấy hàng ngày. Mối quan hệ bền chặt này được chứng minh bằng hàng trăm nhóm và tổ chức trên khắp đất nước đã nỗ lực hết mình để bảo vệ và cứu những cây đặc biệt lớn hoặc lịch sử khỏi những nguy cơ của sự phát triển hiện đại. Có bao nhiêu kỷ niệm thời thơ ấu của bạn bao gồm những cái cây ở sân sau hoặc khu phố cũ của bạn? Giá trị tình cảm của một loại cây đặc biệt đơn giản là không thể đo đếm được.

Giá trị thực tiễn & thương mại

Cây cối đã hỗ trợ và duy trì sự sống trong suốt quá trình tồn tại của chúng ta. Chúng có nhiều mục đích sử dụng trong thực tế và thương mại. Gỗ là nhiên liệu đầu tiên và vẫn được sử dụng để nấu ăn và sưởi ấm cho khoảng một nửa dân số thế giới. Cây cung cấp gỗ để xây dựng tòa nhà, sản xuất đồ nội thất, dụng cụ, thiết bị thể thao và hàng ngàn đồ gia dụng. Bột gỗ được sử dụng để làm giấy.

Tất cả chúng ta đều biết đến táo, cam và vô số trái cây và quả hạch khác do cây cối cung cấp, cũng như xi-rô ngon của cây bản đồ đường Bắc Mỹ. Nhưng bạn có biết vỏ của một số cây có thể được làm thành nút chai và là nguồn cung cấp hóa chất và thuốc chữa bệnh? Quinine và aspirin đều được làm từ chất chiết xuất từ vỏ cây. Vỏ bên trong của một số cây có chứa nhựa mủ, thành phần chính của cao su. Bạn có thể kể tên bao nhiêu công dụng nữa?

Giá trị tài sản & Giá trị kinh tế

Cây và cây bụi riêng lẻ có giá trị và góp phần tiết kiệm, nhưng ảnh hưởng chung của cảnh quan được duy trì tốt mới tạo ra tác động kinh tế thực sự và có ảnh hưởng lớn nhất đến giá trị tài sản. Lợi ích kinh tế trực tiếp đến từ việc tiết kiệm chi phí năng lượng. Chi phí làm mát giảm trong ngôi nhà rợp bóng cây và giảm chi phí sưởi khi cây đóng vai trò chắn gió. Theo Cơ quan Lâm nghiệp USDA, “Cây xanh được đặt đúng cách xung quanh các tòa nhà có thể giảm nhu cầu điều hòa không khí xuống 30% và tiết kiệm 20-50% năng lượng sử dụng để sưởi ấm.”

Giá trị tài sản của những ngôi nhà có cảnh quan được duy trì tốt cao hơn đến 20% so với những ngôi nhà khác. Dưới đây là một số dữ kiện và thống kê mở mang tầm mắt về tác dụng của cây khỏe mạnh và cây bụi:

Những ngôi nhà có cảnh quan “tuyệt vời” có thể mong đợi giá bán cao hơn 6-7% so với những ngôi nhà có cảnh quan “tốt”.
Cải thiện cảnh quan từ “trung bình” thành “tốt” có thể dẫn đến tăng 4-5% .– Đại học Clemson
Sân vườn có thể mang lại giá trị thu hồi 100-200% tại thời điểm bán. (Tu sửa nhà bếp mang lại 75-125%, tu sửa phòng tắm 20-120%) - Tạp chí Money
Một cây trưởng thành có thể có giá trị thẩm định từ $ 1000 đến $ 10.000.– Hội đồng Thẩm định Cây và Cảnh quan
99% các nhà thẩm định bất động sản đồng ý rằng cảnh quan làm tăng sức hấp dẫn bán hàng của bất động sản .– Trendnomics, Hiệp hội Làm vườn Quốc gia
98% nhà môi giới tin rằng cây trưởng thành có “tác động mạnh hoặc trung bình” đến khả năng bán được của những ngôi nhà được niêm yết với giá trên 250.000 đô la (83% tin rằng điều tương tự đối với những ngôi nhà được liệt kê dưới 150.000 đô la) .– American Forest, Arbor National Mortgage

CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG

ĐT: (08) 35146426 - (028) 22142126 – Fax: (028) 39118579 - Hotline: 0903 649 782

Địa chỉ trụ sở chính: 28B Mai Thị Lựu - Khu phố 7, Phường Tân Định. TP.HCM

Địa chỉ văn phòng đại diện: Chung cư B1- Số 2 Đường Trường Sa, Phường Gia Định. TP.HCM

Website: www.khoanngam.net; www.lapduan.com; www.minhphuongcorp.net;

Email: nguyenthanhmp156@gmail.com ; thanhnv93@yahoo.com.vn

>>> XEM THÊM:

+ Báo cáo tác động môi trường

+ Dịch vụ lập dự án đầu tư và đánh giá tác động môi trường

+ Lập báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường trại heo hậu bị