Quy trình thực hiện đăng ký sổ chủ nguồn thải

QUY TRÌNH THỰC HIỆN ĐĂNG KÝ SỔ CHỦ NGUỒN THẢI CHẤT THẢI NGUY HẠI**

Trong hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường, quản lý chất thải nguy hại luôn là một trong những nội dung quan trọng và đòi hỏi mức độ tuân thủ chặt chẽ từ doanh nghiệp. Chất thải nguy hại có thể xuất hiện trong hầu hết các ngành công nghiệp: sản xuất hóa chất, luyện kim, cơ khí, dệt nhuộm, da giày, thủy sản, chế biến thực phẩm, điện tử, y tế, ô tô – xe máy, khu công nghiệp và thậm chí cả các cơ sở dịch vụ nhỏ lẻ. Việc quản lý không đúng quy trình không chỉ gây nguy cơ ô nhiễm đất, nước, không khí mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái. Vì vậy, quy trình đăng ký Sổ chủ nguồn thải chất thải nguy hại trở thành nhiệm vụ pháp lý đầu tiên và bắt buộc đối với mọi cơ sở phát sinh chất thải nguy hại với khối lượng vượt ngưỡng, đồng thời là căn cứ để cơ quan quản lý môi trường giám sát toàn bộ vòng đời của chất thải – từ phát sinh, lưu giữ, vận chuyển đến xử lý cuối cùng.

Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp có phát sinh chất thải nguy hại với tổng khối lượng trung bình từ 1 kg/ngày trở lên hoặc có bất kỳ mã CTNH đặc thù nào đều phải thực hiện thủ tục đăng ký Sổ chủ nguồn thải. Việc đăng ký này không chỉ mang ý nghĩa tuân thủ pháp luật mà còn tạo ra cơ chế giám sát minh bạch, giúp doanh nghiệp có hệ thống quản lý chủ động hơn, giảm thiểu các rủi ro pháp lý và nâng cao năng lực xử lý nội bộ. Khi có Sổ chủ nguồn thải, doanh nghiệp được cấp mã định danh riêng, từ đó tất cả hoạt động liên quan đến chất thải nguy hại đều được ghi nhận và theo dõi bằng hệ thống phần mềm, giúp cơ quan quản lý phát hiện kịp thời các sai phạm hoặc bất thường.

Quy trình đăng ký Sổ chủ nguồn thải được thiết kế theo nguyên tắc quản lý toàn diện: doanh nghiệp phải mô tả rõ loại hình hoạt động, công nghệ sản xuất, danh mục chất thải nguy hại phát sinh, khối lượng dự kiến, khu vực lưu giữ, biện pháp phòng ngừa – ứng phó sự cố và hệ thống hồ sơ giám sát. Đây là bước tiền kiểm nhằm đánh giá mức độ rủi ro của doanh nghiệp và yêu cầu các điều kiện về môi trường phải được đảm bảo trước khi được cấp phép chính thức. Nhiều doanh nghiệp thường xem nhẹ giai đoạn này, dẫn đến tình trạng Sổ chủ nguồn thải thiếu chính xác, phải chỉnh sửa nhiều lần hoặc bị xử phạt khi cơ quan quản lý kiểm tra thực tế. Trong bối cảnh công tác quản lý môi trường ngày càng chặt, sự tuân thủ nghiêm ngặt của doanh nghiệp trở thành điều kiện bắt buộc để duy trì hoạt động ổn định.

Để thực hiện thủ tục đăng ký, trước tiên doanh nghiệp phải tiến hành khảo sát toàn bộ quy trình sản xuất, nhận diện tất cả các nguồn phát sinh CTNH gồm dầu mỡ thải, giẻ lau dính dầu, bùn thải, bao bì nhiễm hóa chất, bóng đèn huỳnh quang, ắc quy thải, bùn thải xử lý nước thải, dung môi thải, mực in thải, thiết bị điện tử thải và nhiều loại CTNH khác. Mỗi loại chất thải đều phải được mã hóa theo danh mục CTNH quốc gia, xác định tính chất nguy hại như ăn mòn, độc tính, dễ cháy, lây nhiễm, gây tổn thương hệ sinh học. Việc nhận diện sai mã CTNH dẫn đến hậu quả doanh nghiệp ký hợp đồng với đơn vị xử lý không phù hợp, gây vi phạm pháp luật dù vô ý. Do đó, khâu phân loại, mã hóa chất thải là bước nền tảng để đảm bảo chất lượng hồ sơ đăng ký.

Sau khi xác định các loại chất thải, doanh nghiệp phải đánh giá khối lượng phát sinh theo ngày, tháng hoặc năm. Khối lượng này phục vụ hai mục đích: xác định doanh nghiệp có thuộc diện đăng ký Sổ chủ nguồn thải hay không và là cơ sở để xây dựng kế hoạch quản lý – lưu giữ – chuyển giao. Một số doanh nghiệp thường hiểu sai rằng chỉ khi phát sinh CTNH với số lượng lớn mới cần đăng ký, trong khi pháp luật quy định rõ chỉ cần phát sinh từ 1 kg/ngày đã phải đăng ký. Những doanh nghiệp phát sinh ít hơn vẫn phải quản lý theo quy định nhưng không phải đăng ký Sổ. Đây là điểm cần phân biệt rõ để tránh vi phạm khi bị kiểm tra.

Doanh nghiệp tiếp tục mô tả khu vực lưu giữ CTNH, bao gồm diện tích, sàn chống thấm, mái che, biển báo, tường chắn, hệ thống thoát nước mưa riêng biệt, trang bị phòng cháy chữa cháy, nhật ký lưu giữ và quy trình phân loại. Khu lưu giữ phải đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn môi trường nhằm tránh rò rỉ, phát tán ra môi trường hoặc gây nguy cơ hỏa hoạn. Nhiều doanh nghiệp không đầu tư đúng mức vào khu lưu giữ, dẫn đến tình trạng CTNH lẫn với chất thải thông thường hoặc lưu giữ tràn lan ngoài trời. Khi cơ quan quản lý kiểm tra, doanh nghiệp có thể đối mặt với mức phạt cao và nguy cơ bị dừng hoạt động. Vì vậy, hồ sơ đăng ký Sổ chủ nguồn thải phải thể hiện rõ doanh nghiệp đã chuẩn bị đầy đủ điều kiện kỹ thuật và biện pháp ứng phó sự cố.

Hồ sơ tiếp theo doanh nghiệp phải chuẩn bị là hợp đồng nguyên tắc hoặc thỏa thuận dự kiến với đơn vị vận chuyển – xử lý CTNH. Theo quy định, doanh nghiệp chỉ được chuyển giao CTNH cho đơn vị có giấy phép xử lý hợp lệ, có phương tiện vận chuyển phù hợp và có hệ thống mã định danh. Đây là điều kiện quan trọng nhằm đảm bảo chất thải nguy hại được xử lý đúng quy trình, tránh tình trạng đổ trộm, chôn lấp trái phép gây ô nhiễm nghiêm trọng. Hồ sơ đăng ký Sổ chủ nguồn thải phải thể hiện rõ lộ trình chuyển giao, phương thức xử lý và tần suất dự kiến.

Sau khi hoàn thành khảo sát nội bộ và thu thập dữ liệu, doanh nghiệp thực hiện đăng ký trực tuyến hoặc nộp trực tiếp tại cơ quan quản lý môi trường cấp tỉnh. Hồ sơ đăng ký gồm thông tin tổ chức, loại hình hoạt động, quy mô, danh mục CTNH, khối lượng, khu lưu giữ, biện pháp phòng ngừa – ứng phó sự cố và các tài liệu liên quan. Hồ sơ được tiếp nhận, thẩm định và nếu đạt yêu cầu, doanh nghiệp sẽ được cấp Sổ chủ nguồn thải và mã số chủ nguồn thải. Mã số này là mã định danh duy nhất giúp theo dõi toàn bộ quá trình quản lý CTNH của doanh nghiệp trong suốt vòng đời hoạt động.

Khi đã được cấp Sổ chủ nguồn thải, doanh nghiệp phải thực hiện chế độ báo cáo quản lý chất thải nguy hại định kỳ hàng năm. Báo cáo phải thể hiện đầy đủ lượng CTNH phát sinh, lượng đã lưu giữ, lượng đã chuyển giao, đơn vị tiếp nhận, chứng từ chuyển giao điện tử, biện pháp xử lý và các sự cố nếu có. Đây là hệ thống dữ liệu quan trọng để cơ quan quản lý đánh giá mức độ tuân thủ và dự báo xu hướng phát sinh CTNH trên địa bàn. Những doanh nghiệp không duy trì báo cáo sẽ bị xử phạt và có thể bị thu hồi Sổ nếu vi phạm nghiêm trọng.

Quy trình này cho thấy quản lý chất thải nguy hại không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược quản trị rủi ro của doanh nghiệp. Khi hệ thống quản lý CTNH được vận hành bài bản, doanh nghiệp sẽ giảm thiểu nguy cơ sự cố môi trường, tiết kiệm chi phí xử lý, nâng cao uy tín với đối tác và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về môi trường. Đặc biệt trong bối cảnh ESG và kiểm toán môi trường đang trở thành yêu cầu bắt buộc trong chuỗi cung ứng toàn cầu, việc có Sổ chủ nguồn thải đầy đủ và dữ liệu quản lý liên tục giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng hội nhập quốc tế.

Đăng ký Sổ chủ nguồn thải chất thải nguy hại không chỉ đơn thuần là nộp hồ sơ và chờ phê duyệt, mà là quá trình xây dựng nền tảng quản lý môi trường bền vững. Doanh nghiệp phải nhìn nhận rằng mỗi kilôgam chất thải nguy hại không được xử lý đúng cách có thể trở thành nguồn ô nhiễm lâu dài, gây ảnh hưởng nhiều thế hệ. Vì vậy, việc tuân thủ quy trình đăng ký và quản lý chất thải nguy hại là trách nhiệm không thể thay thế của doanh nghiệp đối với môi trường và cộng đồng.

CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG

ĐT: (08) 35146426 - (028) 22142126  – Fax: (028) 39118579 - Hotline: 0903 649 782

Địa chỉ trụ sở chính: 28B Mai Thị Lựu - Khu phố 7, Phường Tân Định. TP.HCM 

Địa chỉ văn phòng đại diện: Chung cư B1- Số 2 Đường Trường Sa, Phường Gia Định. TP.HCM

Website: www.khoanngam.net;  www.lapduan.com; www.minhphuongcorp.net;

Email: nguyenthanhmp156@gmail.com ; thanhnv93@yahoo.com.vn