ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG & KINH DOANH HẠ TẦNG KHU CÔNG NGHIỆP ĐẶC THÙ
Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng Khu Công nghiệp đặc thù Ledana là một trong những mô hình khu công nghiệp mới hướng đến phát triển công nghiệp sạch, công nghệ cao, dịch vụ hỗ trợ sản xuất và chuỗi cung ứng xanh. Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh mục tiêu công nghiệp hóa – hiện đại hóa đến năm 2030, nhu cầu về các khu công nghiệp đạt chuẩn môi trường và áp dụng công nghệ xử lý chất thải tiên tiến trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Chính vì vậy, báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đóng vai trò trụ cột trong việc đảm bảo dự án Ledana phát triển theo hướng bền vững, phù hợp với quy hoạch tỉnh, Luật Bảo vệ môi trường 2020 và các tiêu chuẩn quốc gia.
Việc lập ĐTM cần được bắt đầu từ sự phân tích rõ ràng về xuất xứ của dự án. Khu Công nghiệp Ledana hình thành dựa trên chiến lược thu hút đầu tư của tỉnh Bình Phước, nhằm phát triển các ngành công nghiệp ít phát thải, công nghệ cao, logistics, điện tử, cơ khí chính xác và các ngành phụ trợ. Địa điểm dự án nằm tại xã Lộc Thạnh, huyện Lộc Ninh – nơi có điều kiện đất đai, hạ tầng giao thông và tài nguyên phát triển công nghiệp tương đối thuận lợi. Tuy nhiên, khu vực này cũng tồn tại nhiều yếu tố môi trường nhạy cảm như đất bazan dễ xói mòn, mạng lưới sông suối thưa nhưng nhiều hồ đập tự nhiên, và khí hậu đặc trưng nắng nóng kéo dài. Vì vậy, phân tích tác động môi trường phải xem xét đầy đủ đặc tính sinh thái của vùng.
ĐTM của dự án Ledana trước hết dựa trên hệ thống căn cứ pháp lý đầy đủ, bao gồm Luật Bảo vệ môi trường 2020, Nghị định 08/2022/NĐ-CP về quy định chi tiết thi hành Luật BVMT, Thông tư 02/2022/TT-BTNMT về kỹ thuật ĐTM, cùng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia như QCVN 05:2023/BTNMT về chất lượng không khí xung quanh, QCVN 40:2011/BTNMT về nước thải công nghiệp và QCVN 26:2010/BTNMT về tiếng ồn. Ngoài ra, dự án phải tuân thủ quy hoạch sử dụng đất của tỉnh Bình Phước, quy hoạch phát triển công nghiệp và các quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư của UBND tỉnh. Hệ thống pháp lý này là khung tham chiếu cho tất cả các bước đánh giá và dự báo tác động môi trường.
Việc thực hiện ĐTM đòi hỏi sự phối hợp giữa chủ đầu tư, đơn vị tư vấn lập báo cáo và các cơ quan chức năng. Chủ dự án là đơn vị chịu trách nhiệm toàn diện đối với tính trung thực của dữ liệu, trong khi đơn vị tư vấn phải có năng lực chuyên môn về quan trắc – đánh giá tác động môi trường. Đồng thời, việc khảo sát, thu thập dữ liệu khí tượng – thủy văn, địa chất, hiện trạng môi trường nền phải có sự phối hợp với cơ quan chuyên môn của tỉnh.
Một trong những nội dung quan trọng của báo cáo ĐTM là phương pháp đánh giá. Đối với dự án Ledana, các phương pháp được áp dụng gồm: phương pháp liệt kê – sàng lọc tác động, phương pháp ma trận Leopold, phương pháp mô hình hóa phát tán khí thải (AERMOD), mô hình dòng chảy và khả năng tự làm sạch của nguồn nước (MIKE 11), phương pháp cân bằng vật chất, phương pháp đánh giá rủi ro môi trường (Risk Matrix) và phương pháp phân tích định tính chuyên gia. Đây là hệ thống phương pháp kết hợp cho phép đánh giá cả tác động định lượng và tác động tích lũy.
Trong phần mô tả dự án, ĐTM phải mô tả đầy đủ quy mô sử dụng đất, hạ tầng kỹ thuật, các hạng mục xây dựng và hoạt động dự kiến. Khu Công nghiệp Ledana bao gồm các khu đất công nghiệp cho thuê, khu điều hành, hệ thống đường nội bộ, trạm xử lý nước thải tập trung, hồ điều hòa, hệ thống thoát nước mưa, cấp nước, cấp điện và cây xanh. Đây là các yếu tố cấu thành hạ tầng cốt lõi của khu công nghiệp đặc thù. Ngoài ra, danh mục máy móc, trang thiết bị vận hành trạm xử lý nước thải, hệ thống quan trắc tự động và các công nghệ tái chế nước cũng được mô tả rõ trong hồ sơ.
Điều kiện môi trường tự nhiên tại khu vực dự án cần được đánh giá kỹ lưỡng. Địa chất khu vực Lộc Ninh chủ yếu là đất đỏ bazan, có độ thấm nhất định, thuận lợi cho công nghiệp nhưng cần chú ý khả năng xói mòn. Khí hậu nhiệt đới gió mùa với hai mùa rõ rệt: mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11 và mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4. Lượng mưa lớn vào mùa mưa tạo nguy cơ ngập cục bộ nếu không thiết kế hệ thống thoát nước tốt. Thủy văn khu vực khá hạn chế dòng chảy tự nhiên, chủ yếu dựa vào hồ đập và mạch nước ngầm. Do đó, dự án cần xây dựng hồ điều hòa và hệ thống thu gom nước mưa hợp lý để vừa kiểm soát lũ, vừa giảm tải cho trạm xử lý nước thải.
Đánh giá tác động môi trường của dự án được thực hiện theo ba giai đoạn: chuẩn bị mặt bằng, thi công xây dựng và vận hành. Trong giai đoạn chuẩn bị, tác động chủ yếu bao gồm giải phóng mặt bằng, phát sinh bụi và tiếng ồn cục bộ, sự thay đổi cấu trúc đất do san lấp và khả năng ảnh hưởng đến hệ sinh thái cỏ tự nhiên. Tuy nhiên, vì khu vực đã được quy hoạch, tác động đến hệ sinh thái được đánh giá là không lớn.
Trong giai đoạn thi công, các tác động đáng kể bao gồm phát sinh bụi từ vận chuyển vật liệu, khí thải máy móc thi công, tiếng ồn, nước thải thi công chứa bùn đất và xi măng, chất thải rắn từ bao bì xây dựng và các rủi ro cháy nổ. ĐTM phải mô phỏng mức độ phát tán bụi, tiếng ồn, dự báo bán kính ảnh hưởng và đề xuất giới hạn thời gian thi công nhằm giảm tác động đến người dân.
Trong giai đoạn vận hành, tác động môi trường quan trọng nhất là nước thải công nghiệp của các doanh nghiệp thứ cấp. Đây là tác động dài hạn, tích lũy và phải được kiểm soát nghiêm ngặt. Trạm xử lý nước thải tập trung của Ledana phải được thiết kế theo công nghệ AAO, MBR hoặc tương đương, đảm bảo đạt QCVN 40:2011 cột A trước khi thải ra môi trường. Ngoài ra, khí thải từ sản xuất, mùi, chất thải công nghiệp, chất thải nguy hại và tiếng ồn từ hoạt động logistic cũng cần được xem xét trong ĐTM.
Bên cạnh các tác động thông thường, dự án cũng phải dự báo rủi ro môi trường như sự cố tràn dầu, rò rỉ hóa chất, sự cố vận hành trạm xử lý nước thải, sự cố cháy nổ kho chứa, tai nạn giao thông trong khu công nghiệp, và các kịch bản thiên tai. Các giải pháp ứng phó phải bao gồm hệ thống cảnh báo, bể sự cố, quy trình vận hành an toàn và đội ứng phó môi trường chuyên trách.
Phần biện pháp giảm thiểu tác động môi trường là phần quan trọng nhất của báo cáo ĐTM. Trong giai đoạn thi công, giải pháp chủ yếu gồm tưới nước giảm bụi, che chắn khu vực xây dựng, sử dụng thiết bị đạt tiêu chuẩn khí thải, thu gom nước thải thi công và bố trí nơi chứa vật liệu hợp lý. Trong giai đoạn vận hành, cần áp dụng công nghệ xử lý tiên tiến cho nước thải, quan trắc tự động liên tục, thu gom chất thải rắn công nghiệp theo quy định, trồng cây xanh ít nhất 15–20% diện tích để hấp thụ bụi và CO₂, xây dựng tuyến đường nội bộ cách ly tiếng ồn và thiết lập hệ thống thoát nước mưa riêng biệt với nước thải.
Chương trình quản lý và giám sát môi trường đóng vai trò bảo đảm hiệu quả của các giải pháp. Giám sát chất lượng không khí, nước mặt, nước ngầm, tiếng ồn, độ rung và chất thải phải được thực hiện định kỳ theo tần suất quy định. Dữ liệu quan trắc tự động phải truyền về Sở Tài nguyên và Môi trường để theo dõi liên tục.
Tham vấn cộng đồng là bước thể hiện tính minh bạch của dự án. Ý kiến của UBND xã Lộc Thạnh và người dân địa phương cần được ghi nhận trung thực. Chủ dự án phải phản hồi bằng các cam kết cụ thể như đảm bảo khoảng cách an toàn, xây dựng hệ thống cây xanh, tạo việc làm cho người dân và tuân thủ pháp luật môi trường.
Cuối cùng, kết luận và kiến nghị trong ĐTM phải đánh giá tổng hợp mức độ tác động của dự án, khẳng định dự án phù hợp quy hoạch, có khả năng kiểm soát tác động môi trường bằng các giải pháp đề xuất. Chủ đầu tư phải cam kết đầu tư đầy đủ vào các công trình bảo vệ môi trường, vận hành đúng quy trình và chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu để xảy ra sự cố.
CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG
ĐT: (08) 35146426 - (028) 22142126 – Fax: (028) 39118579 - Hotline: 0903 649 782
Địa chỉ trụ sở chính: 28B Mai Thị Lựu - Khu phố 7, Phường Tân Định. TP.HCM
Địa chỉ văn phòng đại diện: Chung cư B1- Số 2 Đường Trường Sa, Phường Gia Định. TP.HCM
Website: www.khoanngam.net; www.lapduan.com; www.minhphuongcorp.net;
Email: nguyenthanhmp156@gmail.com ; thanhnv93@yahoo.com.vn