Thuyết minh, về các giải pháp thiết kế hệ thống PCCC bảo vệ công trình

THUYẾT MINH VỀ CÁC GIẢI PHÁP THIẾT KẾ HỆ THỐNG PCCC BẢO VỆ CÔNG TRÌNH

Trong quá trình xây dựng và vận hành công trình — dù là công trình dân dụng, công nghiệp hay công cộng — việc thiết kế và triển khai hệ thống phòng cháy và chữa cháy (PCCC) đóng vai trò vô cùng quan trọng. Hệ thống này không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu pháp lý và xin cấp phép, mà còn là giải pháp kỹ thuật chiến lược để bảo vệ tính mạng con người, bảo vệ tài sản và duy trì hoạt động bền vững của công trình. Thiết kế hệ thống PCCC đòi hỏi phân tích tổng thể, lựa chọn giải pháp phù hợp với đặc điểm công trình và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành

Bài viết này sẽ thuyết minh các giải pháp thiết kế hệ thống PCCC cho công trình, bao gồm các hạng mục chính, tiêu chuẩn áp dụng, quy trình thiết kế và những lưu ý triển khai nhằm đảm bảo hiệu quả trong thực tiễn.

II. Tiêu chuẩn và khung pháp lý

Trước khi thiết kế hệ thống PCCC, việc nắm vững các tiêu chuẩn và quy định pháp lý là căn cứ bắt buộc. Tại Việt Nam, các văn bản chủ yếu gồm

• Luật Phòng cháy và Chữa cháy (Luật số 27/2001/QH10, sửa đổi)
• Nghị định 136/2020/NĐ‑CP ngày 24/11/2020 hướng dẫn thi hành Luật PCCC.
• Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia: QCVN 06:2022/BXD về an toàn cháy cho nhà và công trình
• Các tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) như: TCVN 5738 (hệ thống báo cháy tự động), TCVN 7336 (hệ thống sprinkler), TCVN 6160 (nhà cao tầng) và nhiều tiêu chuẩn khác. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn này giúp đảm bảo hệ thống PCCC được thiết kế đúng chức năng, đủ khả năng ứng phó sự cố cháy, đáp ứng nghiệm thu và vận hành ổn định.

III. Các giải pháp thiết kế hệ thống PCCC

Trong thiết kế hệ thống PCCC, tùy theo loại công trình và mức độ nguy cơ cháy nổ mà lựa chọn các giải pháp cụ thể. Dưới đây là các thành phần chính và giải pháp kỹ thuật cần triển khai.

3.1 Hệ thống báo cháy

3.1.1 Mục tiêu

Hệ thống báo cháy có nhiệm vụ phát hiện sớm khói, nhiệt hoặc cháy, phát tín hiệu cảnh báo để con người và hệ thống chữa cháy phản ứng kịp thời. Thiết kế hệ thống này giúp rút ngắn thời gian phản ứng và giảm thiệt hại

3.1.2 Giải pháp kỹ thuật

• Lựa chọn loại đầu báo: khói, nhiệt hoặc kết hợp, phù hợp môi trường (không gian văn phòng, nhà xưởng, kho chứa
• Trung tâm báo cháy với khả năng giám sát nhiều vùng hoặc địa chỉ (zone, loop). Ví dụ: hệ thống báo cháy vùng hoặc báo cháy địa chỉ cho công trình lớn
• Bố trí nút ấn báo cháy thủ công, còi đèn cảnh báo, đèn chỉ dẫn tuyến thoát hiểm.
• Hệ thống báo cháy không dây hoặc có dây tùy vào đặc thù công trình.

3.1.3 Bố trí và tính toán

• Khoảng cách giữa các đầu báo, độ cao lắp đặt, khoảng cách từ đầu báo tới điểm xa nhất phải được tính theo tiêu chuẩn TCVN 5738.
• Tín hiệu báo phải được truyền tới trung tâm báo và có chế độ cảnh báo người trực.
• Việc tính toán nguồn cung cấp (pin dự phòng, UPS) và đấu nối là yếu tố thiết yếu đảm bảo hệ thống hoạt động khi mất điện lưới.

3.2 Hệ thống chữa cháy

3.2.1 Giải pháp chữa cháy bằng nước

• Hệ thống sprinkler nước tự động hoặc họng vách tường: phù hợp nhà kho, nhà xưởng, tầng hầm.
• Bể nước chữa cháy, trạm bơm chữa cháy đáp ứng lưu lượng và áp suất tối thiểu theo TCVN 7336 hoặc tiêu chuẩn tương đương.
• Hệ thống sprinkler phải thiết kế sao cho đầu phun có thể hoạt động độc lập tại khu vực cháy, không gây ảnh hưởng lớn đến khu vực xung quanh.

3.2.2 Giải pháp chữa cháy bằng khí, bọt hoặc hóa chất khô

• Với các khu vực có thiết bị điện tử nhạy cảm (phòng máy chủ, data center), nên sử dụng hệ thống chữa cháy bằng khí sạch (FM‑200, Novec 1230…) hoặc CO₂ — không để lại cặn và không gây hư hại thiết bị
• Với kho chứa chất lỏng dễ cháy (xăng dầu, hóa chất) sử dụng hệ thống chữa cháy bọt (foam) để phủ bề mặt chất cháy, ngăn oxy tiếp xúc3.2.3 Bố trí và tính toán

• Khu vực đặt trạm bơm, bể nước, bể foam phải theo tiêu chuẩn khoảng cách, chiều cao và bảo trì.
• Ống chữa cháy phải sử dụng vật liệu chịu nhiệt, chịu áp lực (ví dụ: ống thép mạ kẽm). Không nên sử dụng ống nhựa đối với hệ thống chữa cháy bằng nước vì nguy cơ chảy mềm khi nhiệt độ cao.
• Thiết kế đường ống, van, mặt cắt kỹ thuật đảm bảo lượng và áp suất nước tới đầu phun xa nhất đạt yêu cầu.

3.3 Hệ thống thoát nạn, thông gió và chống khói

3.3.1 Giải pháp thoát nạn

• Tạo lối thoát hiểm dễ quan sát, có biển chỉ dẫn, đèn sự cố và đèn chiếu sáng tự động khi mất điện.
• Hành lang, cầu thang thoát hiểm phải có cấp độ chịu lửa, không bị khói xâm nhập và có biện pháp tạo áp suất ngăn khói (áp lực cầu thang

3.3.2 Giải pháp thông gió, hút khói

• Khoảng không gian hành lang và khu vực thoát hiểm phải có hệ thống quạt hút khói, cửa ngăn cháy và vách ngăn chịu cháy.
• Thiết kế hệ thống thông gió gắn với báo cháy và chữa cháy để tự động hóa khi có sự cố.

3.4 Giải pháp bổ trợ và phụ trợ

• Hệ thống đèn chiếu sáng sự cố, chỉ dẫn lối thoát hiểm (Exit), liên tục hoạt động khi có mất điện.
• Hệ thống liên lạc nội bộ, cảnh báo tự động và kết nối với trung tâm cứu hỏa hoặc bảo vệ công trình.
• Thiết bị chữa cháy di động như bình chữa cháy xách tay, mặt nạ chống khói, thang dây thoát hiểm…
• Hệ thống kiểm soát người và phương tiện khi có sự cố: cửa tự đóng, cửa chống khói, khóa an toàn.

IV. Quy trình thiết kế và triển khai

Để hệ thống PCCC hoạt động hiệu quả và hợp pháp, quy trình thiết kế và triển khai gồm các bước sau

1. Tiếp nhận yêu cầu và phân loại công trình (cấp độ nguy cơ cháy, công năng sử dụng).
2. Khảo sát thực tế công trình: kiến trúc, kết cấu, hiện trạng, nguồn nước và điện, môi trường nguy cơ cháy.
3. Lập thiết kế cơ sở: lựa chọn giải pháp, bố trí sơ bộ thiết bị, tính toán sơ bộ.
4. Thiết kế bản vẽ chi tiết thi công: bản vẽ mặt bằng, mặt đứng, sơ đồ nguyên lý, chi tiết hệ thống báo cháy, chữa cháy, thoát nạn.
5. Thẩm duyệt thiết kế PCCC với cơ quan có thẩm quyền: kiểm tra tuân thủ tiêu chuẩn và quy chuẩn.
6. Lập dự toán, bóc tách khối lượng và kế hoạch thi công.
7. Thi công và lắp đặt hệ thống theo bản vẽ đã được phê duyệt.
8. Nghiệm thu nội bộ và thử hệ thống hoạt động (chạy thử, test báo cháy, test chữa cháy, test hút khói).
9. Nghiệm thu với cơ quan PCCC và bàn giao hồ sơ hoàn công, hướng dẫn vận hành và bảo trì.

V. Những lưu ý và thách thức khi thiết kế hệ thống PCCC

1. Việc lựa chọn giải pháp phù hợp với đặc thù công trình: công trình dân dụng khác công trình công nghiệp, kho chứa hoặc data center. Thiết kế phải xác định rõ nguy cơ cháy nổ và phù hợp chức năng.
2. Việc tuân thủ đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật (TCVN, QCVN) là điều bắt buộc. Sai sót về chiều cao, khoảng cách, vật liệu chịu lửa, lưu lượng nước sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nghiệm thu và hoạt động sau này
3. Chi phí đầu tư PCCC đôi khi bị xem là “chi phí phụ”, nhưng nếu thiết kế không tốt sẽ dẫn tới rủi ro lớn hơn rất nhiều — như thiệt hại tài sản, dừng hoạt động hoặc truy cứu trách nhiệmViệc bảo trì và vận hành hệ thống PCCC sau khi lắp đặt rất quan trọng; bản thiết kế cần có giải pháp bảo trì, kiểm tra định kỳ và đào tạo nhân sự vận hành.
4. Thiết kế phải linh hoạt để có thể nâng cấp hoặc thích ứng với thay đổi công năng công trình hoặc quy định pháp luật mới.
5. Phối hợp giữa thiết kế PCCC với kiến trúc, kết cấu, điện, điều hòa thông gió rất quan trọng để tránh mâu thuẫn hoặc xung đột khi thi công.

Kết luận

Thiết kế hệ thống PCCC là một phần không thể thiếu của mỗi công trình xây dựng hiện nay. Các giải pháp thiết kế — bao gồm hệ thống báo cháy, chữa cháy, thoát nạn, thông gió và các hạng mục phụ trợ — khi được thực hiện bài bản sẽ giúp công trình đạt tiêu chuẩn an toàn, vận hành hiệu quả và giảm thiểu rủi ro cháy nổ. Việc tuân thủ pháp lý, tiêu chuẩn kỹ thuật và triển khai quy trình thiết kế – thẩm duyệt – thi công nghiêm ngặt tạo nên nền tảng vững chắc cho công tác phòng chống cháy.

Khi chủ đầu tư hoặc đơn vị thiết kế chú trọng đến việc thiết kế hệ thống PCCC như một giải pháp chiến lược, thay vì chỉ là yêu cầu xin phép, thì giá trị bảo vệ sẽ được gia tăng rõ rệt. Công trình không chỉ đáp ứng nghiệm thu mà còn vận hành an toàn, bền bỉ và phù hợp với phát triển lâu dài.

Nếu bạn cần hỗ trợ về dịch vụ tư vấn thiết kế hệ thống PCCC, hoặc cần thuyết minh chi tiết cho dự án cụ thể, hồ sơ thẩm duyệt PCCC hoặc mẫu bản vẽ hệ thống PCCC tiêu chuẩn, xin vui lòng cho biết để được hỗ trợ.

Nội dung cơ bản đối với thuyết minh, thiết kế về phòng cháy, chữa cháy

CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN ĐẦU TƯ & THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG
Hotline: (08 22 142 126 - 0903 649 782
Email: minhphuong.corp@yahoo.com.vn hoặc thanhnv93@yahoo.com.vn
Website: www.lapduan.com

Chuyên: Tư vấn xin giấy phép xây dựng, xin giấy phép phòng cháy chữa cháy. Thuyết minh, Thiết kế, thi công, hoàn công các hệ thống PCCC, thiết kế hệ thống pccc, thẩm duyệt công trình xây dựng và lắp đặt hệ thống PCCC.

Liên hệ: 0914526205 hoặc 08 22142126.

1. Đối với dự án quy hoạch

- Bản vẽ và thuyết minh về địa điểm xây dựng công trình, cụm công trình, bố trí các khu đất, các lô nhà phải bảo đảm chống cháy lan, giảm tối thiểu tác hại của nhiệt, khói, bụi, khí độc do đám cháy sinh ra đối với các khu vực dân cư và công trình xung quanh;

- Bản vẽ về hệ thống giao thông, khoảng trống phải đủ kích thước và tải trọng bảo đảm cho phương tiện chữa cháy cơ giới triển khai các hoạt động chữa cháy;

- Bản vẽ, thuyết minh hệ thống cấp nước bảo đảm việc cấp nước chữa cháy; hệ thống thông tin liên lạc, cung cấp điện phải bảo đảm phục vụ các hoạt động chữa cháy, thông tin báo cháy;

- Bản vẽ, thuyết minh bố trí địa điểm xây dựng đơn vị phòng cháy và chữa cháy ở khu vực trung tâm, thuận lợi về giao thông, thông tin liên lạc và có đủ diện tích bảo đảm cho các hoạt động thường trực sẵn sàng chiến đấu, tập luyện, bảo quản, bảo dưỡng phương tiện chữa cháy theo quy định của Bộ Công an;

- Trong dự án phải có dự toán kinh phí cho các hạng mục phòng cháy và chữa cháy.

2. Đối với chấp thuận địa điểm gồm:

Tài liệu hoặc bản vẽ thể hiện rõ địa điểm, hướng gió chủ đạo, các thông tin về địa hình của khu đất, về khí hậu, thuỷ văn, khoảng cách từ công trình dự kiến xây dựng đến các cơ sở, công trình xung quanh.

3. Đối với thẩm duyệt các phương tiện giao thông cơ giới:

- Các bản vẽ và thuyết minh thể hiện những nội dung sau:

+ Giải pháp đảm bảo an toàn về phòng cháy và chữa cháy đối với các chất cháy dự kiến bố trí trên phương tiện;

+ Điều kiện ngăn cháy, chống cháy lan;

+ Giải pháp bảo đảm an toàn về phòng cháy và chữa cháy đối với hệ thống điện, hệ thống nhiên liệu và động cơ;

+ Điều kiện thoát nạn, cứu người khi có cháy xảy ra;

+ Hệ thống báo cháy, hệ thống chữa cháy và phương tiện chữa cháy khác;

+ Hệ thống, thiết bị phát hiện và xử lý sự cố rò rỉ các chất khí, chất lỏng nguy hiểm về cháy, nổ;

- Tài liệu về thông số kỹ thuật của các thiết bị, phương tiện phòng cháy và chữa cháy được thiết kế lắp đặt và trang bị.

4. Đối với thẩm duyệt về PCCC các công trình gồm:

a) Thuyết minh thiết kế:

- Khái quát về địa điểm xây dựng, quy mô, tính chất của công trình;

- Các tiêu chuẩn áp dụng đối với thiết kế về PCCC của công trình;

- Giao thông phục vụ chữa cháy, khoảng cách an toàn PCCC giữa các hạng mục công trình;

- Bậc chịu lửa hay mức độ chịu lửa của công trình phù hợp với quy mô, tính chất hoạt động của công trình; giải pháp ngăn cháy và chống cháy lan;

- Thuyết minh về tính chất nguy hiểm cháy, nổ của dây chuyền công nghệ sản xuất;

- Thuyết minh về hệ thống điện, chống sét, chống nổ của công trình và bố trí các hệ thống, máy móc, thiết bị vật tư bảo đảm các yêu cầu an toàn về phòng cháy và chữa cháy;

- Hệ thống thoát nạn gồm: Lối thoát nạn, thiết bị chiếu sáng và chỉ dẫn lối thoát, thiết bị thông gió và hút khói, thiết bị cứu người, thiết bị báo tín hiệu….. bảo đảm cho việc thoát nạn nhanh chóng, an toàn khi xảy ra cháy;

- Thuyết minh, về các giải pháp thiết kế hệ thống PCCC bảo vệ công trình, trong đó nêu khái quát và tính toán hệ thống báo cháy, các hệ thống chữa cháy và phương tiện chữa cháy khác bảo đảm số lượng, vị trí lắp đặt và các thông số kỹ thuật phù hợp với đặc điểm và tính chất hoạt động của công trình.

b) Bản vẽ thiết kế

+ Bản vẽ mặt bằng tổng thể (Trong đó thể hiện khoảng cách an toàn về phòng cháy và chữa cháy đối với các công trình kế cận ngoài hàng rào, khoảng cách an toàn PCCC giữa các hạng mục công trình, hệ thống giao thông nội bộ, nguồn nước chữa cháy, hệ thống thoát nạn);

- Bản vẽ kiến trúc các hạng mục công trình (thể hiện giải pháp ngăn cháy, chống cháy lan; hệ thống thoát nạn gồm cửa, lối đi, hành lang, cầu thang chung, cửa, lối đi cầu thang dành riêng cho thoát nạn, thiết bị chiếu sáng và chỉ dẫn lối thoát, thiết bị thông gió và hút khói, thiết bị cứu người…);

- Bản vẽ nguyên lý về: Dây chuyền công nghệ sản xuất, hệ thống điện, chống sét, chống nổ của công trình và bố trí các hệ thống, máy móc, thiết bị vật tư bảo đảm các yêu cầu an toàn về phòng cháy và chữa cháy;

- Bản vẽ sơ đồ nguyên lý và bố trí mặt bằng hệ thống thông gió, thoát khói; hệ thống điều áp; hệ thống chiếu sáng sự cố và chỉ dẫn thoát nạn….;

- Bản vẽ sơ đồ nguyên lý và bố trí mặt bằng các hệ thống báo cháy, các hệ thống chữa cháy;

- Bản vẽ bố trí phương tiện chữa cháy di động như xe chữa cháy, máy bơm chữa cháy di động, các loại bình chữa cháy.

Liên hệ: 0907957895 – 08 22142126 – www.lapduan.com

 

GỌI NGAY – 0903649782 - 028 35146426 

ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN 

CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG

Địa chỉ: 28 B Mai Thị Lựu, P Đa Kao, Q 1, TPHCM

Chi nhánh: 2.14 Chung cư B1,số 2 Trường Sa, P 17, Q Bình Thạnh, TPHCM

ĐT: (08) 35146426 - (08) 22142126  – Fax: (08) 39118579 - Hotline 090 3649782 - 0907957895